جلد 4، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1402 )
جلد 4 شماره 1 صفحات 248-223 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Riyahi S, Akvan M, najafiafra M. The Principle of Causality and the Problem of Creation in Avicenna’s Approach. پژوهش های مابعدالطبیعی 2023; 4 (1) :223-248
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-177-fa.html
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-177-fa.html
ریاحی مدوار صدیقه، اکوان محمد، نجفی افرا مهدی. اصل علیت و مسأله خلقت در نگرش ابنسینا. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1402; 4 (1) :223-248
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ،moh.akvan@iauctb.ac.ir
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ،
چکیده: (1481 مشاهده)
از آنجا که ابنسینا تحت تاثیر منابع دینی به خلق و ایجاد قائل است و علتها را علتهای ایجادی و وجودی اشیاء میداند؛ بنابراین بحث از علت ایجادی، مختص ابنسیناست و در رتبه نخست مسائل مهم فلسفی و عقلی قرار دارد. ابنسینا نیز، بهعنوان فیلسوف عقلگرا به ابتکارات جدیدی از جمله اینکه علیت بر مدار وجود است، پرداخته است. در همین راستا، وی با اثبات تمایز وجود از ماهیت، مدل جدیدی از رابطه خدا و جهان را مطرح ساخته است. او معتقد است از طریق کشف رابطه علیت میتوان ارتباط خالق و مخلوق را مطرح نمود. وی، از میان علل، علت فاعلی را که کارش هست کردن از نیستی است، برتر از علل چهارگانه معرفی نموده است. ابنسینا در تبیین رابطه خدا و جهان معتقد است، خداوند بهعنوان علت العلل بر جهان هستی حاکم است. بهطوریکه هستی بهعنوان معلول و ممکن، هم در وجود و هم در عدم، نیازمند به یک مرجح بیرونی است که علل العلل نام دارد. ابنسینا بر این باور است که در جهان هستی واجب الوجود بالذات، ضروری الوجود است. او نه تنها مناط احتیاج معلول به علت را وجوب بالغیر یا همان امکان وجودی در تعبیر صدرا میداند، بلکه به ارتباط وجودی علت با معلول تاکید ورزیده است، بهطوریکه علاوه بر فیلسوفان مسلمان، فیلسوفان غرب نظیر آکویناس نیز، معتقد به وجود فاعل ایجادی هستند، که از طریق اصل علیت با جهان ارتباط دارد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
فهرست منابع
1. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1360)، رسائل ابنسینا، ضیاءالدین دری، تهران، انتشارات مرکزی.
2. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1368)، شرح اشارات وتنبیهات، حسن ملکشاهی، تهران، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
3. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1385)، الالهیات من کتاب الشفا، حسن حسن زاده آملی، قم، بوستان کتاب.
4. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1363)، المبدأ و المعاد به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.
5. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1375)، الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه.
6. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1377)، الهیات نجات، سید یحیی یثربی، تهران، فکر روز.
7. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1379)، التعلیقات، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
8. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383)، رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، مقدمه و تصحیح موسی عمید، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
9. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383)، دانشنامه علایی، تصحیح و حواشی محمد معین، تهران، نشر انجمن آثار ملی.
10. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1390)، الهیات از کتاب شفا، ابراهیم دادجو، تهران، امیرکبیر.
11. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1391)، شرح الهیات شفا (مشکات)، محمد تقی مصباح یزدی، ج1، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
12. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404 ق)، الشفاء (الهیات )، تصحیح سعید زائد، قم، مکتب آیه الله مرعشی.
13. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1405ق)، الشفاء الطبیعیات، تحقیق و تقدیم ابراهیم مدکور، ج1، قم، منشورات مکتبه آیه الله مرعشی.
14. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1430ق)، الشفاء، ابراهیم مذکور، ج 1و4 ، قم، ذوی القربی.
15. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1980 )،عیون الحکمه، عبدالرحمان بدوی، بیروت، دار القلم.
16. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1989م)، الحدود، قاهره، الهییه المصریه.
17. برنجکار، رضا (1390)، «نقد و بررسی دیدگاه ابنسینا و اسپینوزا درباره ضرورت علیت»، پژوهش¬های فلسفی-کلامی،ش3، ص37-58. DOL:10.22091/PFK.2011.
18. بهشتی، احمد (1397)، صنع و الابداع، شرح و توضیح نمط پنجم الاشارات و التنبیهات، تهران، دانشگاه تهران.
19. مطهری، مرتضی (1370 )، درس¬های الهیات شفا ، ج2، تهران، انتشارات حکمت.
20. مطهری، مرتضی (1376 )، مجموعه آثار، ج3، تهران، صدرا.
21. نجفی افرا، مهدی (1391)، «احتیاج معلول به علت در اندیشه ابنسینا»، پژوهش¬های معرفت شناختی، ش1، صص11-24.
22. ویسنوسکی، روبرت (1389)، متافیزیک ابن¬سینا، ترجمه مهدی نجفی افرا، تهران، نشر علم.
23. ارسطو (1367)، متافیزیک، ترجمه شرف الدین خراسانی، چاپ دوم، تهران، نشر گفتار.
24. خادمی، عین الله (1380)، علیت از دیدگاه فیلسوفان مسلمان و فیلسوفان تجربه¬گرا، قم، موسسه بوستان کتاب.
25. دادجو، ابراهیم (1390)، مابعدالطبیعه از نگاه ارسطو و ابن¬سینا، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
26. ژیلسون، اتین (1375)، مبانی فلسفه مسیحیت، ترجمه محمد محمدرضایی و سید محمود موسوی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
27. شیروانی، علی(1380)، کلیات فلسفه، قم، نصایح.
28. کبیر ، یحیی (1393)، فاعلیت ایجادی از دیدگاه ملاصدرا و ابن¬سینا، فلسفه دین، ش1، ص1-28. JpHT.2014.50446 Dol: 10.22059/ [DOI:10.1097/QAD.0000000000000225]
29. مطهری، مرتضی(1376)، مجموعه آثار، ج1، تهران، صدرا.
30. Richard Son, Kara (2013), Avicenna a's Conception of the Efficient Cause", British Journal for the History of Philosophy, 21 (2). P. 39-220. [DOI:10.1080/09608788.2012.693065]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
نظرسنجی
