دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده: (1059 مشاهده)
در این مقاله به نقد و بررسی دلایل عمدۀ فیلسوفان مسلمان برای نفی ماهیت از واجب الوجود میپردازیم. ابتدا با تفکیک معانی سه گانۀ ماهیت و سه تفسیر مختلف از اصالت وجود تلاش میکنیم تا تصویر روشنی از محلّ نزاع به دست دهیم. سپس مهمترین أدلۀ نفی ماهیت از واجب را ذکر کرده و نشان میدهیم که اکثر این أدله یا مبتنی بر اصالت ماهیت بوده و یا مبتنی بر فهم خاصی از اصالت وجود هستند که قابل مناقشه میباشد. در نهایت نشان میدهیم که بنابر تفسیر صحیح از اصالت وجود، ماهیت تعین وجود است و وجود بدون تعین معنا ندارد؛ لذا هر وجودی دارای ماهیت است؛ چه محدود و چه نامحدود؛ با این حال چون وجود واجب نامحدود است ماهیت او هم که به عین وجود او تحقق دارد نامحدود خواهد بود. بر این اساس هیچ دلیل قاطعی برای نفی ماهیت از واجب وجود نداشته؛ بلکه برهان بر ماهیت داشتن واجب قائم است و واجب و ممکن به معنایی یکسان دارای ماهیت هستند؛ اگرچه مصداق ماهیت در آنها متفاوت است.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی