سال 4، شماره 8 - ( پاییز و زمستان 1402 )
جلد 4 شماره 8 صفحات 366-341 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه قم
چکیده: (944 مشاهده)
علّامه طباطبایی یکی از فیلسوفان نظریّه‌پرداز در حکمت متعالیه است که به دیدگاه او دربارۀ نفس، از جمله هویّت شخصی انسان، پرداخته نشده است. در این مقاله به گزارش، تحلیل و نقد دیدگاه علّامه طباطبایی دربارۀ یگانهانگاری یا دوگانهانگاری هویّت شخصی انسانی پرداخته میشود. در این راستا باید به ارتباط میانِ نفس و بدن و تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر و هویّت شخصی منتَج از آن پرداخته شود؛ زیرا نکتۀ اساسی در بررسی ارتباطِ میانِ نفس و بدن، ارتباط علّی میانِ آنهاست. به نظر می‌رسد که قائلان به دیدگاهِ ارتباط علّی میانِ نفس و بدن، از جمله علّامۀ طباطبایی، باید قائل به دوگانهانگاری میانِ نفس و بدن باشند. امّا با توجّه به مبانی وجودشناختی علّامۀ طباطبایی و پذیرش حرکت جوهری در نزد علّامه، خلاف فرض اوّلیّه، این نتیجه به دست می‌آید که نفس و بدن دو مرتبه از یک حقیقتِ مشکِّک و سیّال اند. لذا، از نظر علّامه، با توجّه به مبانی اصالتِ وجودی، هویّت شخصی انسان به صورتِ یک جوهر واحد سیّال خواهد بود. نگاه وجودشناختی علّامه به هویّت شخصی انسان́ شاخصۀ اصلیِ شاکلۀ بحث و موجب تمایز دیدگاه او از سایر دیدگاهها دربارۀ نحوۀ ارتباطِ نفس و بدن در فلسفۀ ذهن است. در این مقاله روشن خواهد شد که دیدگاه علّامه، با وجود اختلاف عمیق در مبنا، به یگانهانگاری جوهری و دوگانهانگاری ناظر به ویژگیها نزدیک است.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
دریافت: 1402/6/14 | پذیرش: 1402/8/13 | انتشار: 1402/10/10
دریافت: 1402/6/14 | پذیرش: 1402/8/13 | انتشار: 1402/10/10
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
2. السّبزواری، ملّاهادی (1379)، شرح المنظومه، تهران، نشر ناب.
3. صدرالدّين شيرازى، محمّد بن ابراهيم (1981)، الحكمة المتعالية فى الأسفار العقليّة الأربعة (با حواشی علّامۀ طباطبایى)، بيروت، دار احياء التّراث العربي.
4. صدرالدّين شيرازى، محمّد بن ابراهيم (1398)، الشّواهد الرّبوبیّه، قم، مؤسّسۀ بوستان کتاب.
5. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1416ق)، نهاية الحكمة، قم، مؤسّسه النّشر الاسلامیّه.
6. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1387)، اصول فلسفه و روش رئاليسم، قم، مؤسّسۀ بوستان كتاب.
7. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1390ق)، الميزان فی تفسیر القرآن، ج 10، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
8. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1390ق)، الميزان فی تفسیر القرآن، ج 16 بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
9. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1390ق)، الميزان فی تفسیر القرآن، ج 17، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
10. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1428ق)، مجموعة رسائل العلّامة الطّباطبائى، قم، نشر باقيات.
11. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1361)، حاشیه الکفایه، ج 1، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
12. طباطبايى، سیّد محمّدحسین (1383)، طریق عرفان؛ ترجمه و شرح رساله الولایه، ترجمۀ صادق حسن¬زاده، قم، نشر بکاء.
13. مسلین، کیت (1391)، درآمدی به فلسفۀ ذهن، ترجمۀ مهدی ذاکری، قم، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
14. میری، محمّد (1397)، رابطۀ نفس و بدن از دیدگاه ابن¬عربی و ملّاصدرا، قم، انتشارات موسّسۀ علمی و پژوهشیِ امام خمینی.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |