جلد 6، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )                   جلد 6 شماره 1 صفحات 96-71 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Aghajani F, Mahdavi Azadboni R, darabi K. Critique and Examination of the Demiurge as the Creator in Plato’s Metaphysics. پژوهش های مابعدالطبیعی 2025; 6 (1) :71-96
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-331-fa.html
آقاجانی فاطمه، مهدوی‌آزادبنی رمضان، دارابی کوکب. نقد و تحلیل صانعیت دمیورگوس در متافیزیک افلاطون. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1404; 6 (1) :71-96

URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-331-fa.html


1- دانشگاه مازندران ، ftmh.aghajani99@gmail.com
2- دانشگاه مازندران
چکیده:   (662 مشاهده)
مفاهیم «دمیورگوس» و «مثال نیک» که بخشی از نظام متافیزیکی گسترده افلاطون را تشکیل می‌دهند، نقش راهبردی در فلسفه این فیلسوف بزرگ دارند. مقاله حاضر به بررسی جایگاه دمیورگوس به­عنوان خالق جهان محسوس و رابطه آن با مثال نیک در نظام متافیزیکی افلاطون می‌پردازد. با روش توصیفی-تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای، این پژوهش نشان می‌دهد که دمیورگوس نه خالقی مستقل، بلکه ناظمی است که با تقلید از عالم مُثُل، نظم را به جهانی فاقد ساختار اولیه تحمیل می‌کند. در این راستا، دو فرضیه اصلی بررسی شده است: نخست، مقلد بودن دمیورگوس؛ دوم، ناتوانی او در ایفای نقش منشأ اخلاق. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که دمیورگوس سازنده‌ای وابسته به مثال نیک معرفی شده که فاقد توانایی خلق از عدم است. این وابستگی، تناقضی آشکار با نگاه منفی افلاطون به تقلید در دیگر رساله‌ها (مانند جمهوری) ایجاد می‌کند. از این­رو، ناهماهنگی میان حادث بودن نفس در تیمائوس و ازلی بودن آن در فایدروس، نقش دمیورگوس به­عنوان خالق نفس را نیز زیر سوال می‌برد. از سوی دیگر، مثال نیک به­عنوان منشأ اخلاق و خیر اعلی، جایگاهی فراتر از دمیورگوس دارد. در فلسفه افلاطون اخلاق نه محصول عملکرد دمیورگوس، بلکه نتیجه تقرب به مثال نیک است. این پژوهش با تأکید بر جایگاه دمیورگوس به­عنوان واسطه بین مثال نیک و جهان مادی، پیشنهاد می‌کند که بازتعریف نقش او به­عنوان ناظم الهی می‌تواند تناقضات موجود در تفسیرهای سنتی را کاهش دهد. یافته‌های این تحقیق درک عمیق‌تری از رابطه خالقیت، اخلاق، و نظم در فلسفه افلاطون فراهم می­آورد. 
واژه‌های کلیدی: دمیورگوس، صانع، مثال نیک، افلاطون، اخلاق، نفس
متن کامل [PDF 1867 kb]   (205 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: فلسفی

فهرست منابع
1. ارسطو (1366)، متافیزیک، ترجمه شرف الدین خراسانی، تهران: انتشارات حکمت.
2. ارسطو (1378)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات طرح نو.
3. اروین، ترنس (1380)، تفکر در عهد باستان، ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی‌، تهران: انتشارات قصیده.
4. اسپینوزا (1364)، اخلاق، ترجمه محسن جهانگیري، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
5. برن، ژان (1363)، افلاطون، ترجمه سید ابوالقاسم پور حسینی، تهران: نشر هما.
6. تسلر، ادوارد (1394)،کلیات تاریخ فلسفه یونان، ترجمه حسن فتحی، تهران: انتشارات حکمت.
7. دکرشنتو، لوچانو(1377)، فیلسوفان بزرگ یونان باستان، ترجمه عباس باقری، تهران: انتشارات نی.
8. راسل، برتراند (1395)، تاریخ فلسفه غرب، جلد 1، ترجمه نجف دریابندی، تهران: انتشارات پرواز.
9. رحمانی، غلامرضا (1343)، فلسفه عرفانی افلوطین، تهران: نشر سفینه.
10. صلیبا،ج جمیل (1366)، فرهنگ فلسفی، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی،تهران: انتشارات حکمت.
11. کاپلستون، فردریک چالز (1375)، تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، تهران: انتشارات سروش.
12. گاتری،دبلیو.کی.سی (1377)، تاریخ فلسفه یونان، ترجمه حسن فتحی، تهران: انتشارات فکرروز.
13. گاتلیب، آنتونی(1384)، رویای خرد: تاریخ فلسفه غرب از یونان باستان تارنسانس‌، ترجمه لیلا سازگار، تهران: انتشارات ققنوس.
14. گمپرتس، تئودور (1375)، متفکران یونانی، جلد2، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
15. لالاند، اندره (1372)، فرهنگ علمی و انتقادی فلسفی، ترجمه غلامرضا وثیق، تهران: انتشارات فردوسی ایران.
16. هیر، ریچارد مروین (1396)، افلاطون، ترجمه ملیحه ابویی مهریزی، تهران: نشر فارسی.
17. Archer, Hind, R. D, (Ed.) (1888), The Timaeus of Plato, Macmillan.
18. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Apology), Hackett Publishg Company.
19. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Meno), Hackett Publishg Company.
20. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Phaedo), Hackett Publishg Company.
21. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Gorgias), Hackett Publishg Company.
22. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Timaeus), Hackett Publishg Company.
23. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Laws), Hackett Publishg Company.
24. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Republic), Hackett Publishg Company.
25. Cooper, J. M (1997), Plato: Complete Work, (Phaedrus), Hackett Publishg Company.
26. Hackforth, R,(Ed.) (1997), Plato: Phaedrus, Cambridge University Press.
27. Penrose, R (1989), The emperor's new mind Oxford University Press, New York.
28. Peters, F. E (1967), Greek philosophical terms, London: University of London press limited.
29. Răcilă, I. L (2020), Ethics and Morality in Plato's Vision, SCIENTIA MORALITAS-International Journal of Multidisciplinary Research, 5(1), 16-34.
30. Ritter, C (1933)," The essence of Plato's philosophy" ,London.
31. Sedley, D,(Ed.) (2003), Oxford Studies In Ancient Philosophy, Volume XXIV, (Vol. 34), OUP Oxford. [DOI:10.1093/oso/9780199263431.001.0001]
32. Taylor, A.E (2001), The Man and His History, London.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پایگاه عمومی نشریات یکتاوب می باشد.

طراحی و برنامه نویسی و مالکیت فکری متعلع به : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC-BY-NC-ND 

Designed & Developed & coptright of web platform by : Yektaweb