جلد 5، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1403 )
جلد 5 شماره 1 صفحات 54-40 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mousavirad S J. Critique of the Tafkik School's Perspective on the Maximum separation between God and Creatures. پژوهش های مابعدالطبیعی 2024; 5 (1) :40-54
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-259-fa.html
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-259-fa.html
موسوی راد سید جابر. نقد دیدگاه مکتب تفکیک پیرامون تباین حداکثری خدا و مخلوقات. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1403; 5 (1) :40-54
دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده: (1633 مشاهده)
دیدگاه تباین خدا و مخلوقات (غیریت وجودی خدا نسبت به موجودات دیگر) در مقابل نظریه وحدت شخصی وجود قرار می‌گیرد که مدعی است مخلوقات تعینات ذات الهی هستند و همه به وجود واحد شخصی موجود هستند. نظریه تباین به دو صورت حداقلی و حداکثری قابل تبیین است. براساس تباین حداقلی، گرچه وجود خداوند غیر از مخلوقات است، اما خداوند و مخلوقات با هم وجوه مشترکی دارند. در مقابل، تباین حداکثری مدعی است که هیچ وجه اشتراکی بین خداوند و مخلوقات وجود ندارد و ازاین‌رو نسبت دادنِ صفاتی نظیر علم، قدرت و... به خداوند به نحو مشترک لفظی است. مدافعین مکتب تفکیک معتقدند نظریه تباین حداکثری از قرآن و روایات اخذ شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی‌انتقادی، ضمن تبیین دیدگاه مکتب تفکیک، نشان خواهد داد که دیدگاه مکتب تفکیک نه‌تنها برخاسته از آیات و روایات نیست، بلکه مخالف آیات و روایات بوده و نیز با نسبت دادنِ صفات مختلف ایجابی به خداوند تنافی دارد و مستلزم نفی کمالات الهی است. از منظر قرآن و روایات، گرچه خداوند به‌لحاظ وجوب وجود و کمال محض بودن، هیچ‌گونه مثل و نظیری ندارد، اما در عین حال این‌طور نیست که هیچ اشتراکی بین خدا و مخلوقات وجود نداشته و نسبت دادن صفات بشری به خداوند به نحو مشترک لفظی باشد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
کلامی
فهرست منابع
1. قرآن کریم
2. نهج البلاغه، صبحی صالح، قم، هجرت.
3. ابن‌ترکه، (۱۳۶۰)، تمهید القواعد، تهران، انجمن فلسفه ایران.
4. ابن‌عربی، (۱۳۷۰)، فصوص الحکم، تهران، الزهراء.
5. ابن‌عربی، (۱۹۴۶)، فصوص الحکم، قاهره، داراحیاء الکتب العربیه.
6. ابن‌عربی، (بی‌تا)، الفتوحات المکیه، بیروت، دارالصادر.
7. ارشادی‌نیا، محمد رضا، (۱۳۸۶)، از مدرسه معارف تا انجمن حجتیه و مکتب تفکیک، قم، بوستان کتاب
8. اصفهانی، میرزامهدی، (۱۳۶۴)، ابواب الهدی، مشهد، نشر یزدی.
9. تهرانی، میرزاجواد، (۱۳۹۰)، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، تهران، آفاق.
10. تبریزی، رجبعلی، (۱۳۸۶)، الاصل الاصیل، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
11. جامی، عبدالرحمن، (۱۳۸۳)، اشعه اللمعات، قم، بوستان کتاب.
12. حسن‌زاده آملی، حسن، (۱۳۶۲)، رسالة وحدت از ديدگاه عارف و حکيم، انتشارات فجر.
13. حسن‌زاده آملی، حسن، (۱۳۷۸)، ممد الهمم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
14. راغب اصفهانی، (۱۴۰۴ ق)، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر الکتاب.
15. سیدان، سید جعفر، (۱۴۰۰)، حکمت وحیانی، مشهد، پیام طوس.
16. سیدان، سید جعفر، (۱۴۰۱)، توحید در نهج البلاغه، مشهد، پیام طوس.
17. صدوق، محمدبن‌علی، (۱۳۷۸)، عیون اخبار الرضا، تهران، نشر جهان.
18. صدوق، محمدبن‌علی، (۱۳۹۸ ق)، التوحید، قم، جامعه مدرسین.
19. صدوق، محمدبن‌علی، (۱۴۱۴)، الاعتقادات، قم، الموتمر العالمی للشیخ المفید.
20. طباطبائي، سیدمحمدحسین، (۱۳۶۸)، تعلیقه بر الحکمه المتعالیه، قم، المکتبه المصطفوي.
21. طبرسی، احمدبن‌علی، (۱۴۰۳)، مشهد، مرتضی.
22. طوسی، محمدبن‌الحسن، (۱۴۱۱ ق)، مصباح المتهجد، بیروت، موسسه فقه الشیعه.
23. قدردان قراملکی، محمدحسن، (۱۴۰۱)، مکتب تفکیک و انکار عقل ذاتی انسان، قبسات، ۱۰۵، ص۵-۲۶.
24. قمی، قاضی سعید، (۱۴۱۵)، شرح توحید الصدوق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
25. قونوی، صدر الدین، (۱۳۸۱)، اعجاز البیان، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
26. قیصری، داوود، (۱۳۷۵)، شرح فصوص الحکم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
27. کلینی، محمدبن‌یعقوب، (۱۴۰۷)، الکافی، تهران، دارالکتب اسلامیه.
28. مروارید، حسنعلی، (۱۴۱۸)، تنبیهات حول المبدا و المعاد، مشهد، آستان قدس رضوی.
29. ملاصدرا، (۱۳۶۸)، الحکمه المتعالیه، قم، المکتبه المصطفوی.
30. ملاصدرا، (۱۳۶۰)، الشواهد الربوبیه، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
31. ملکی میانجی، محمدباقر، (۱۴۱۵ ق)، توحید الامامیه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
32. موسوی، سیدمحمد، (۱۳۸۲)، آیین و اندیشه، تهران، موسسه حکمت و فلسفه.
33. موسی‌بن‌میمون، (بی‌تا)، دلاله الحائرین، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه.
34. وکیلی، محمدحسن، (۱۳۹۳)، تاریخ و نقد مکتب تفکیک، تهران، کانون اندیشة جوان.
35. Holy Quran
36. Nahj al-Balagha, Sobhi Saleh, Qom, Hijrat.
37. Ibn Turka (1360 AH), Tamhid al-Qawa'id, Tehran, Anjuman-e Falsafeh-e Iran.
38. Ibn Arabi (1370 AH), Fusus al-Hikam, Tehran, al-Zahra.
39. Ibn Arabi (1946), Fusus al-Hikam, Cairo, Dar al-Hayat al-Kutub al-Arabiyya.
40. Ibn Arabi (n.d), al-Futuhat al-Makkiyya, Beirut, Dar al-Sadir.
41. Isfahani, Mirza Mahdi (1364 AH), Abwab al-Hidayah, Mashhad, Nashr Yazdi.
42. Tehrani, Mirza Javad (1390 AH), Arif va Sufi Che Migooyand?, Tehran, Afagh.
43. Tabrizi, Rajab Ali (1386 AH), al-Usul al-Asil, Tehran, Anjuman-e Asar va Mafakhir-e Farhangi.
44. Jami, Abdul Rahman (1383 AH), Ashe'at al-Lama'at, Qom, Bustan Ketab.
45. Hassanzadeh Amoli, Hassan (1362 AH), Risaleh-e Vahdat az Didgah-e Arif va Hakim, Fajr.
46. Raghib Isfahani (1404 AH), al-Mufradat fi Ghareeb al-Quran, Daftar Nashr al-Kitab.
47. Seyyedan, Seyyed Jafar (1400 AH), Hikmat-e Vahyani, Mashhad, Payam-e Tus.
48. Seyyedan, Seyyed Jafar (1401 AH), Tawhid dar Nahj al-Balagha, Mashhad, Payam-e Tus.
49. Saduq, Mohammad ibn Ali (1378 AH), 'Uyun Akhbar al-Ridha, Tehran, Nashr-e Jahan.
50. Saduq, Mohammad ibn Ali (1398 AH), al-Tawhid, Qom, Jame'eh Modarresin.
51. Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein (1368), Taliqeh bar al-Hikmah al-Muta'aliyah, Qom, al-Maktabah al-Mustafawiyyah.
52. Tabarsi, Ahmad ibn Ali (1403 AH), Mashhad, Mortazavi.
53. Tusi, Mohammad ibn al-Hasan (1411 AH), Masbah al-Mutahajjid, Beirut, Moasseseh Fiqh al-Shia.
54. Ghadardan Qaramalki, Mohammad Hassan (1401 AH), Maktab-e Tafkik va Inkar-e 'Aql-e Zati-ye Ensan, Ghabasat, 105, pp. 5-26.
55. Qomi, Qazi Saeed (1415 AH), Sharh Tawhid al-Saduq, Tehran, Vezarat-e Farhang va Ershad-e Eslami.
56. Qunawi, Sadr al-Din (1381 AH), I'jaz al-Bayan, Qom, Entesharat-e Daftar-e Tablighat-e Eslami.
57. Qaisari, Dawood (1375 AH), Sharh Fusus al-Hikam, Tehran, Sherkat Entesharat-e Ilmi va Farhangi.
58. Kulayni, Mohammad ibn Ya'qub (1407 AH), al-Kafi, Tehran, Dar al-Kutub al-Islamiyya.
59. Marvarid, Hassanali (1418 AH), Tanbihat hawl al-Mabda' wa al-Ma'ad, Mashhad, Astan Quds Razavi.
60. Mulla Sadra (1368 AH), al-Hikmat al-Muta'aliyah, Qom, al-Maktabah al-Mustafawiyyah.
61. Mulla Sadra (1360), al-Shawahid al-Rububiyyah, Tehran, Markaz-e Nashr-e Daneshgahi.
62. Maleki Miyanji, Mohammad Baqer (1415 AH), Tawhid al-Imamiyyah, Tehran, Vezarat-e Farhang va Ershad-e Eslami.
63. Musavi, Seyyed Mohammad (1382 AH), Ayin va Andisheh, Tehran, Moasseseh Hikmat va Falsafeh.
64. Musa ibn Maimun (n.d), Dalalat al-Ha'irin, Cairo, Maktabat al-Thaqafah al-Diniyyah.
65. Vakili, Mohammad Hassan (1393), Tarikh va Naqd-e Maktab-e Tafkik, Tehran, Kanun-e Andisheh Javan.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
نظرسنجی
