جلد 4، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1402 )                   جلد 4 شماره 1 صفحات 158-131 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Balashour N, Fathizadeh M. Diversity of Religious Experiences According to Rumi. پژوهش های مابعدالطبیعی 2023; 4 (1) :131-158
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-252-fa.html
بلاشور نگین، فتحی زاده مرتضی. تنوع تجربه‌های دینی از نگاه مولانا. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1402; 4 (1) :131-158

URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-252-fa.html


دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (1177 مشاهده)
تجربه دینی رویدادی ذهنی است که صاحب تجربه گهگاه و تا حدی آگاهانه آن را در پی مواجهه با یکی از عناصر روحانی مانند احساس حضور یا دست‌اندرکار بودن وجود یا قدرتی مقدس و غیرجسمانی، فهم واقعیت غایی فراطبیعی، احساس دستیابی به خیراعلای انسان، احساس ابتهاج برین، احساس رهایی و رستگاری یا احساس خود راستین از سر می‌گذراند. چنین تجربه‌ای دارای ارزش معرفت‌شناختی و بنابراین در دفاع از عقلانیت دین­ورزی و دین‌باوری به‌ویژه خداباوری نقش دارد. تجربه عرفانی نیز ازآن‌رو که گونه‌ای احساس درک شهودی واقعیت غایی و بنیادین فراطبیعی و احساس وحدت و یگانگی و احساس رهایی از محدودیت‌های زمان و مکان و خود فردی و احساس ابتهاج است، بی‌گمان تجربه‌ای ذاتاً دینی است. این تجربه ازآن‌رو که در سطوح معرفتی و اخلاقی متفاوت صاحبان تجربه و در موقعیت‌ها و شرایط و مواجهه‌های مختلف رخ می‌دهد، از تنوعی چشمگیر برخوردار و موضوع مطالعات مختلف دین‌پژوهانه شده است. فیلسوفان و معرفت‌شناسان دین معاصر هم به بحث از انواع تجربۀ دینی و دسته‌بندی‌ها و ویژگی‌های آن‌ پرداخته‌اند. جستارحاضر در پی بررسی مشابهت گونا‌گونی تجربه دینی در فلسفه دین معاصر و عرفان اسلامی با تکیه ‌بر دیدگاه کرولاین فرنکس دیویس، دانش‌آموخته دکتری فلسفه از دانشگاه آکسفورد انگلستان و نویسنده کتاب ارزش اثبات‌کنندگی تجربه دینی و مولانا جلال ‌الدین محمد بلخی است. البته پیداست تجربه دینی از دیرباز در سنت‌ها و در میان مردمان مختلف رخ ‌داده است، اما به­منزله یکی از مسائل فلسفه دین پیشینه درازی ندارد. ازاین‌رو، نباید انتظار داشته باشیم که مولانا این موضوع را به شکل سامان‌ یافته و با عنوان‌ها و مفاهیم جاافتاده و تخصصی در فلسفه دین امروزین بیان کرده باشد، اما با توجه ‌به معارف عمیق عرفانی و دینی موجود در گنجینه آثارش می‌توانیم به پاره‌ای از مشابهت‌ها در این دو نگاه اشاره کنیم.
کلیدواژگان: تجربه دینی، تجربه عرفانی، فلسفه دین، مولوی
 
متن کامل [PDF 891 kb]   (321 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: فلسفی

فهرست منابع
1. ‏‫ ابن عربی، محمدبن علی (۱۴۲۱)، مجموعه رسائل ابن عربی، بیروت، لبنان، انتشارات دار المحجة البيضاء.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
2. ‏‫استیس، والتر ت (۱۳۹۸)، عرفان و فلسفه، ترجمة بهاء الدین خرمشاهی، تهران، انتشارات سروش.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
3. ‏‫ افلاکی، احمدبن اخی ناطور (۱۳۸۵)، مناقب العارفین، ویرایش تحسین بازیجی، ج 1، تهران، انتشارات دنیای کتاب.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
4. ‏‫ دیویس، سی اف. (۱۳۹۱)، ارزش معرفت شناختی تجربه دینی، ترجمة علی شیروانی و حسین‌علی شیدان شید، تهران، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
5. ‏‫رو، ویلیام (۱۳۷۹). تجربه دینی و عرفانی، ترجمة اسماعیل سلیمانی فرکی، نقد و نظر، ش (23-24)، 286-319.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
6. ‏‫زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۹۶). پله پله تا ملاقات خدا، تهران: انتشارات علمی. ‬‬‬‬‬‬
7. ز‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬مانی، کریم (۱۳۸۶) میناگرعشق، تهران، نشر نی.
8. سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۹۳)، گلستان سعدی، تصحیح محمد علی فروغی، تهران، انتشارات ققنوس.
9. ‏‫فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی (۱۳۹۳)، رسایل فیض کاشانی (ج 1). تهران، انتشارات دریای معرفت.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
10. ‏‫کاشانی، عزالدین محمودبن علی (۱۴۰۱)، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، تهران، انتشارات زوار.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
11. ‏‫ مولانا، جلال الدین بلخی (۱۳۹۷)، شرح جامع مثنوی معنوی، تصحیح کریم زمانی، تهران، انتشارات پیمان.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
12. مولانا، جلال الدین محمد (۱۳۸۰)، فیه ما فیه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران، انتشارات امیرکبیر.‬‬‬‬‬‬
13. مولانا، جلال الدین محمد (۱۳۸2). فیه ما فیه، تصحیح حسین حیدرخانی، چاپ سوم، تهران، انتشارات سنایی.
14. ‏‫مولانا، جلال الدین محمدبن محمد (۱۳۹۰)، کلیات دیوان شمس، تصحیح محمد حسن فروزانفز، تهران، انتشارات بهزاد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
15. ‏‫ همایی، جلال الدین (۱۳۷۶)، مولوی نامه (مولوی چه می گوید؟) ج 1)، تهران، انتشارات موسسه نشر هما.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
16. ‏‫همدانی، باباطاهر (۱۳۸۶)، دوبیتی¬های باباطاهر، ویرایش کاظم عابدینی مطلق، قم، انتشارات امام همام.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پایگاه عمومی نشریات یکتاوب می باشد.

طراحی و برنامه نویسی و مالکیت فکری متعلع به : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC-BY-NC-ND 

Designed & Developed & coptright of web platform by : Yektaweb