جلد 4، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1402 )
جلد 4 شماره 1 صفحات 32-7 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
shahraeini S M. The Relation between Metaphysics and Ethics
In Descartes Thought. پژوهش های مابعدالطبیعی 2023; 4 (1) :7-32
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-242-fa.html
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-242-fa.html
شهرآیینی سیدمصطفی. نسبت میان مابعدالطبیعه و اخلاق در اندیشه دکارت. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1402; 4 (1) :7-32
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده: (1256 مشاهده)
یکی از شالوده‌های نظام فکری دکارت تعریف تازه‌ای است که از انسان به‌دست می‌دهد. در کتاب تأملات (تأمل دوم) و نیز در کتاب جست‌وجوی حقیقت، تعریف رسمی ارسطویی انسان در مقام «حیوان ناطق»، بر اساس وضوح و تمایز دکارتی، آشکارا دست‌خوش این چالش می‌گردد که در این تعریف، دو مفهوم مبهم «حیات» و «نطق» محوریت دارد. در تعریف تازه دکارتی، انسان «شیئ اندیشنده ناممتد» است. اما باید توجه داشت که اندیشنده بودن انسان دکارتی با ناطق بودن انسان ارسطویی بسیار فرق دارد، به این معنا که اندیشه تنها در ساحت «ذهن» تحقق می‌یابد در حالیکه نطق متعلق به وادی «نفس» است. نظر به این‌که دکارت می‌خواهد خود را از هرچه مفهوم مبهم و کیفی است، برهاند، نه‌تنها نطق که حیوانیت انسان نیز دست‌خوش چالش میشود، چراکه «حیات» نیز مفهومی است که در دوگانه‌انگاری اندیشه/امتداد دکارتی جای نمی‌گیرد. حال، باید دید آیا انسانی که در او نفس به ذهن، نطق به سخن‌گفتن، و حیات به صرفِ حرکت و حرارت اندام‌های درونی فروکاسته میشود، می‌تواند مانند انسان ارسطویی به عالم، به دیگر انسان‌ها و به دیگر حیوانات نگاه اخلاقی داشته باشد یا خیر؟ آیا انسانی که در تعریف او، حتی احساس و تخیل نیز در زمره قوای درجه دوم اوست، می‌تواند وارد ساحت اخلاق شود؟ آیا چنین انسانی می‌تواند در قبال جهانِ یک‌سره ممتد و فاقد حیات، احساس تکلیف اخلاقی داشته باشد؟
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
فهرست منابع
1. اسپینوزا، باروخ (1382)، شرح اصول فلسفة دکارت و تفکّرات مابعدالطبیعی، ترجمة دکتر محسن جهانگیری، تهران، انتشارات سمت.
2. دكارت، رنه (1383)، گفتار در روش، ترجمة محمد‌علي فروغي؛ در: سير حكمت در اروپا، تهران، انتشارات هرمس، چاپ اول.
3. شهرآييني، سيدمصطفي(1389) ، تأملاتي در باب تأملات دكارت، تهران، انتشارات ققنوس، چاپ نخست.
4. کاتینگم، جان (1392)، دکارت، ترجمة سیدمصطفی شهرآیینی، تهران، نشر نی، چاپ نخست.
5. Cottingham, John (1989), Descartes, Basil Blackwell, Oxford & New York, firth edition.
6. Descartes, Rene (1991), The Philosophical Writings of Descartes, trans. J. Cottingham, R. Stoothoff & D. Murdoch (CSM). 2 vols. Cambridge University Press, fifth edition [DOI:10.1017/CBO9781107340824]
7. Descartes, Rene (1991), The Philosophical Writings of Descartes, volume III, The Correspondence, trans. J. Cottingham, R. Stoothoff & D. Murdoch. A. Kenny (CSMK). Cambridge University Press, firth edition. [DOI:10.1017/CBO9781107340824]
8. Gilbert, Neal W. (1963), The Renaissance Concepts of Method, Columbia University Press, firth edition.
9. Gombay, André (2007), Descartes, Blackwell, firth edition. [DOI:10.1002/9780470774267]
10. Masson-Oursel, Paul (2000-2001), Comparative Philosophy, Routledge, firth edition.
11. Popkin, Richard H. (2003), The History of Scepticism from Savonarola to Bayle, Oxford University Press, firth edition.
12. Parkinson G.H.R. (Edited by) (1993), Routledge History of Philosophy, vol. IV, The Renaissance and Seventeenth Century; Rationalism, Routledge, firth edition.
13. Cameron Euan (Edited by) (2006), The Short Oxford History of Europe, The Sixteenth Century, Oxford University Press, firth edition.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
نظرسنجی
