سال 4، شماره 7 - ( بهار و تابستان 1402 )
جلد 4 شماره 7 صفحات 281-249 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mansour A, Daneshshahraki H. Investigating the Possibility of Substituting the Concept of Mind Instead of Soul Based on Ibn Sinan Philosophy and Sadrian Philosophy. پژوهش های مابعدالطبیعی 2023; 4 (7) :249-281
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-185-fa.html
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-185-fa.html
منصوری آرمین، دانش شهرکی حبیب الله. بررسی امکان جایگزینی مفهوم ذهن
بهجای نفس براساس فلسفه سینوی و فلسفه صدرایی. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1402; 4 (7) :249-281
دانشگاه قم
چکیده: (500 مشاهده)
امروزه معادل دانستن ذهن در فلسفه غرب با نفس در فلسفه اسلامی به روندی معمول، ولی قابل مناقشه بدل شده است. از طرف دیگر مفهوم نفس بهدلیل تبادر جوهریت و تجرد از آن، در رویکردهای فیزیکالیستی، حذف شده است؛ لذا ارائه نظریه فلسفه اسلامی در خصوص مسائل نفسشناسی، نیازمند تعیین مفهومی مشترک است که دستکم آن مفهوم مشترک توسط تمامی دیدگاه‌ها مورد تایید باشد. این مطلب لزوم پیشنهاد جایگزینی ذهن بهجای نفس در فلسفه اسلامی را مهم جلوه می‌دهد. برای این کار ابتدا باید جایگاه ذهن را از دیدگاه سینوی و صدرایی روشن کرده و معین کرد که کدامیک، ذهن را عینا همان چیزی می‌داند که در فلسفه ذهن شناخته شده است. سپس در بستر آن، استنباط کرد که مبتنی بر فلسفه کدامیک، جایگزینی ذهن به جای نفس امری ممکن است. در فلسفه ابن‌سینا نفس ناطقه به نفس انسانی گفته می‌شود که تجرد عقلی دارد و غیر از قوایش است. در فلسفه صدرایی نفس ناطقه به مرتبه مثالی از مطلق نفس انسانی گفته می‌شود و با قوای نفس که مثالی‌اند، در مرتبه آن‌ها عینیت دارد. ذهن در فلسفه ابن‌سینا، یا حیثیت معرفتی اخذ شده از نفس ناطقه است و یا مجموعه قوای معرفتی نفس ناطقه را نشان می‌دهد. اما در فلسفه صدرایی ذهن همان نفس انسان در مرتبه ناطقه آن است. بر اساس فلسفه صدرایی امکان جایگزینی مفهوم ذهن بهجای نفس در مرتبه مثالی آن وجود دارد؛ اما در فلسفه سینوی چنین چیزی میسر نیست.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
دریافت: 1401/4/20 | پذیرش: 1401/6/13 | انتشار: 1402/3/17
دریافت: 1401/4/20 | پذیرش: 1401/6/13 | انتشار: 1402/3/17
فهرست منابع
1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371)، المباحثات، قم، بیدار، چاپ اول.
2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379)، النجاة من الغرق فى بحر الضلالات، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
3. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق، الف)، الشفاء (المنطق)، جلد3، قم، نشر مرعشی نجفی.
4. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق، الف)، الشفاء (المنطق)، جلد1، قم، نشر مرعشی نجفی.
5. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق، ب)، منطق المشرقیین، قم، نشر مرعشی نجفی.
6. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375)، شرح الاشارات و النبیهات، شرح: خواجه نصیرالدین طوسی چاپ اول، جلد1، قم، نشر البلاغه.
7. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات، شرح: خواجه نصیرالدین طوسی چاپ اول، جلد3، قم، نشر البلاغه.
8. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1417ق)، النفس من کتاب الشفاء، تحقیق: حسن حسن زاده آملی، قم، مكتب الاعلام الاسلامى.
9. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق)، التعلیقات، قم، مكتب الاعلام الاسلامى.
10. دکارت، رنه (1381)، تاملات در فلسفه اولی، ترجمه: احمد احمدی، تهران، سمت.
11. سبزواری، هادی (1369)، شرح المنظومه، جلد2، تهران، نشر ناب، چاپ اول.
12. شریعتی، فهیمه، حسینی شاهرودی، سیدمرتضی (1389)، ذهن از منظر ابن¬سینا، مطالعات اسلامی: فلسفه و کلام، سال42، شماره پیاپی2/84، ص 124-105
13. شریعتی، فهیمه، حسینی شاهرودی، سیدمرتضی (1392)، ذهن و تاثیرات بی¬واسطه آن از نظر ملاصدرا، حکمت صدرایی، سال2، شماره اول، 84-71
14. عبودیت، عبدالرسول (1395)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی ، جلد3، تهران، سمت، چاپ چهارم.
15. کمبل، نیل (1400)، درآمدی کوتاه بر فلسفه ذهن، ترجمه: محمد یوسفی، تهران، نشر نی، چاپ دوم.
16. لاهیجی، عبدالرزاق (بی تا)، شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام، جلد1، اصفهان، انتشارات مهدوی.
17. مسلین، کیت (1391)، درآمدی به فلسفه ذهن، ترجمه: مهدی ذاکری، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
18. مصباح یزدی، محمدتقی (1366)، آموزش فلسفه، جلد1، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
19. ملاصدرا، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، حاشیه: علامه طباطبایی، جلد9، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
20. ملاصدرا، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، حاشیه: علامه طباطبایی، جلد3، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
21. ملاصدرا، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، حاشیه: علامه طباطبایی، جلد1، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
22. ملاصدرا، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، حاشیه: علامه طباطبایی، جلد4، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
23. ملاصدرا، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، حاشیه: علامه طباطبایی، جلد8، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
24. ملاصدرا (1375)، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتالهین، تهران، حکمت.
25. ملاصدرا (1363)، مفاتیح الغیب، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول.
26. ملاصدرا (1366)، شواهد الربوبیه، ترجمه و تفسیر جواد مصلح ، تهران، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
27. ملاصدرا (1360)، شواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، حاشیه: ملاهادی سبزواری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم .
28. طباطبایی، محمدحسین (1392)، نهایه الحکمه، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه های علمیه.
29. Descartes, Rene (1986), the Principle of Philosophy, Section IX, London, Everyman Classics.
30. Descartes, Rene (1984), the Philosophical Writings of Descartes (2 Vol.), translated By: J. Cottingham and R. Stoothoff and D. Murdoch, CUP (U.S.A), Cambridge university press. [DOI:10.1017/CBO9780511805042]
31. Ibn Sina, Hossein (1995), Soul from the Healing Book, research: Hasan Hasanzade Amoli, Qom, Islamic Elam (in Persian).
32. Mulla Sadra (1981), The Transcendental Wisdom in Four Rational Travel (Asfar Arbaah), vol8, Beirut, Darol Ehyae al-Torasel al-Arabi (in Arabic).
33. Mulla Sadra (1981), The Transcendental Wisdom in Four Rational Travel (Asfar Arbaah), vol9, Beirut, Dar Ehya al-Torasel al-Arabi (in Arabic).
34. Mulla Sadra (1987), Al-Shawahid al-rububiyah, translation & commentary: Javad Muslih, Tehran, Soroush (in Persian)
35. Mesbah Yazdi (1987), Philosophy Training, vol1, Tehran, Sazman Tabligat Islami (in Persian).
36. Obudiyat, Abdol Rasoul (2016), Mulla Sadras Theosophical System, vol3, Tehran, Samt (in Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
نظرسنجی
