جلد 6، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )
جلد 6 شماره 1 صفحات 238-209 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abasi Hossein Abadi H. The Relationship between Human and God in Ibn Tufail's Philosophy. پژوهش های مابعدالطبیعی 2025; 6 (1) :209-238
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-220-fa.html
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-220-fa.html
عباسی حسین آبادی حسن. نسبت انسان و خدا در فلسفه ابن‌طفیل. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1404; 6 (1) :209-238
دانشگاه پیام نور ، h_abasi@pnu.ac.ir
چکیده: (1122 مشاهده)
بحث نسبت انسان و خدا به مناسبات مختلف میان انسان و خدا از حیث قوس نزول و قوس صعود توجه دارد. پرسش اصلی این است که در قوس نزول چه امکانات و قوایی به انسان داده شده است و در قوس صعود چگونه و با چه طریقی می‌توان به کمالات انسانی و غایت نهایی انسان دست یافت. ابن‌طفیل براساس رساله «حی‌بن یقظان» از شخصیتی باعنوان «حیّ» سخن می‌گوید و مراتب مختلف زندگی او از مرتبۀ فردیت و توحدّ و مرتبۀ اجتماعی شرح می‌دهد. در این رساله «خدا» به‌عنوان غایت و سعادت انسان جایگاهی محوری دارد. پرسش اصلی این است که در اندیشۀ ابن‌طفیل، رسالۀ یادشده، چه نسبت یا نسبت‌هایی میان انسان و خدا می‌توان متصور شد؟ چه راه و یا راه‌هایی برای تحقق رابطۀ انسان و خدا وجود دارد؟ و راه برگزیدۀ او کدام است؟ رابطۀ انسان با خدا دو قسم رابطۀ فردی و رابطۀ فردی-اجتماعی است. رابطۀ فردی ازطریق شباهت انسان به خدا برمبنای «تجرد نفس» شکل می‌گیرد، و به اتصال و اتحاد با ذات الهی در مرحلۀ «فنا» منتهی می‌شود، و رابطۀ فردی-اجتماعی نیز از طریق شریعت برقرار می‌شود. روش این نوشتار بازخوانی توصیفی-تحلیلی رسالۀ حی‌بن یقظان است و دستاورد آن تبیین نسبت انسان و خدا از طریق فلسفی است و اینکه نشان داده شود در اندیشۀ ابن‌طفیل فلسفه و دین به یک حقیقت واحد می‌رسند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
2. ابن‌طفیل (1991)، حی‌بن یقظان، مصحح نادر البیر نصری، لبنان- بیروت: دارالمشرق.
3. ابن‌طفیل (1334)، زنده‌بیدار، ترجمۀ بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: انتشارات بنگاه و ترجمه و نشر کتاب.
4. اسماعیل، یحیی بعدالعلیم (1437ه.ق/ 2015م)، التوحد فی‌فلسفه ابن‌طفیل، جامعه الأزهر کلیه اصول الدین و الدعوه بطنطا قسم العقیده و الفلسفه.
5. بحرانی، مرتضی (1394)، «وجوه فردی و جمعی روایت حی‌بن یقظان»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه قم: سال شانزدهم، شمارۀ سوم، پیاپی 63، صفحات 93-114.
6. بدوی، عبدالحمید (1999)، فلسفه ابن‌طفیل و رسالته (حی‌بن یقظان)، الطبعه الثانیه، القاهره: مکبته الانجلو المضریه.
7. رسولی، حجت؛ شجاعی، سمیه؛ شاه‌محمدی، خدیجه (1393) «تحلیل درون‌مایۀ دو داستان «حی‌بن یقظان به قلم ابن‌سینا و ابن‌طفیل»، مجلۀ علمی-پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شمارۀ 33، صفحات 77-95.
8. شریف، م.م، (1362)، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، (جلد اول). ترجمۀ نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
9. فروخ، عمر (2006)، تاریخ الأدب العربی (فروخ)، 6 مجلد، لبنان- بیروت: دارالعلم للملایین.
10. قمیر، یوحنا (1394)، ابن‌باجه و ابن‌طفیل، ترجمۀ سید مرتضی حسینی، کتاب پارسه.
11. کربن، هانری (1392) تاریخ فلسفۀ اسلامی، ترجمۀ جواد طباطبایی، تهران: مینوی خرد.
12. کوکونن، تانلی (1400)، ابن‌طفیل سرگذشت زندگی عقلانی، ترجمۀ پریسا سجادی، تهران: نشر نامک.
13. مجلسی، محمدباقر (بی‌تا)، بحارالانوار (جلد4)، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
14. محمود، عبدالحلیم (1999)، فلسفه ابن‌طفیل و رسالته (حی‌بن یقظان)، الطبعه الثانیه، القاهره: مکتبه الانجلو المصریه.
15. ون‌دایک، ادوارد (بی‌تا)، إكتفاء القنوع بما هو مطبوع من أشهر التآليف العربية في المطابع الشرقية و الغربية، لبنان-بیروت: دار صادر.
16. هاوی، سامی؛ حسینی، سیدمهدی (1376)، «نگاهی به مبانی الهیات در رسالۀ حی‌بن یقظان»، نامۀ فلسفه، شمارۀ 1، صفحات 105-130.
17. Baroud, Mahmoud Neyef (2019), "Journey of Knowledge in Ibn Tufayl's Hayy Bin Yaqzan", A Companion World Literature. Published by John Wiley@Sons, Ltd. DOI: 10.1002/9781118635193.ctwl0148 [DOI:10.1002/9781118635193.ctwl0148]
18. Nemeth, Keith (2010), The Path Towards Mysticism: A Critical Examination of Hayy Ibn Yaqzan, Boston College Electronic Thesis or Dissertation.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
نظرسنجی
