جلد 5، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1403 )                   جلد 5 شماره 2 صفحات 82-39 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Qorbani Q. Contemporary Islamic Philosophy and Its Challenges. پژوهش های مابعدالطبیعی 2024; 5 (2) :39-82
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-310-fa.html
قربانی قدرت الله. فلسفه اسلامی معاصر و چالش‌های پیش‌روی آن. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1403; 5 (2) :39-82

URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-310-fa.html


دانشگاه خوارزمی ، qodratullahqorbani@khu.ac.ir
چکیده:   (373 مشاهده)
فلسفه اسلامی معاصر در ابعاد و زمینه­ های مختلفی با چالش­ های مهمی مواجه است، برخی از این چالش ­ها عبارتند از: 1. عدم تنوع در روش ­ها، موضوعات، مسائل، رویکردها و نظریات آن، 2. عدم ارتباط آن با پرسش­ های فلسفی انسان معاصر، 3. کاربردی نبودن، 4. انتزاعیت و انضمامی نبودن، 5. مشکل وابستگی به مکاتب فلسفی قبلی، 6. عدم تعامل کافی آن با دیگر حوزه ­های معرفتی بشر، 7. عدم ظرفیت بالفعل لازم برای تولید فلسفه ­های مضاف، 8. عدم استقلال از آموزه ­های الهیاتی و ایدئولوژی­های دینی،9. نظریه ­پردازی به­ جای شرح­ نویسی، 10. عدم گفتگو با مکاتب فلسفی دیگر و جذب قابلیت­ های آنها، و 12. عدم خودانتقادگری و دوری از جزم ­گرایی. در این تحقیق نشان داده می­ شود که بحران فلسفه اسلامی معاصر در مواجهه با چالش­ های اساسی مزبور است، به این معنا که نه تکثر قابل قبولی در موضوعات و مسائل دارد، نه با پرسش­ های فلسفی انسان مسلمان سروکار دارد، نه یک فلسفه عینی و کاربردی است؛ بلکه شدیداً به سنت فلسفی گذشته وابسته است. ضمن اینکه هنوز هم دچار مشکل شرح و حاشیه ­نویسی است. بین فلسفه اسلامی معاصر و الهیات اسلامی نوعی خلط و پیوند غیرمنطقی وجود دارد. همچنین با دیگر زوایای زندگی انسان مسلمان و معارف بشری ارتباط لازم و معنادار ندارد. و اینکه رویکرد انتقادی قوی ­ای در فلسفۀ اسلامی معاصر وجود ندارد و با دیگر مکاتب فلسفی در گفتگوی سازنده نیست. در این تحقیق تلاش می­ شود راه ­کارهایی پیشنهادی برای برون­شد فلسفه اسلامی معاصر از چالش­ های پیش­ رو معرفی گردد، از جملۀ آنها توجه به مسائل طرح شده از سوی فلسفه معاصر غرب، اقبال به فلسفه ­های مضاف، و استقلال‌جویی از الهیات اسلامی، و اتخاذ رویکرد عینی، کاربردی و انتقادی بسیار مهم هستند.
متن کامل [PDF 1471 kb]   (87 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: فلسفی

فهرست منابع
1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380)، آیینه¬های فیلسوف، به کوشش عبدالله نصری، تهران، انتشارات سروش.
2. اصغری، محمد (1399)، درآمدی بر فلسفه¬های معاصر غرب، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3. انواری، سعید (1392)، نقد و بررسی وضعیت کنونی فلسفه اسلامی، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
4. اوحدی، مرتضی (به کوشش) (1402)، فلسفه اسلامی در افق معاصرت، (مصاحبه با نصرالله حکمت)، تهران، انتشارات نقد فرهنگ.
5. پازوکی، بهمن (1400)، تاریخ فلسفة معاصر غرب، تهران، انتشارات موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
6. پیترز، اف. ای. (1389)، پیشینه یونانی و سریانی، (ترجمه سید محمد حکاک)، در: تاریخ فلسفه اسلامی، به کوشش: سید حسین نصر و الیور لیمن، تهران، انتشارات حکمت، ج1.
7. حائری یزدی، مهدی (1379)، آفاق فلسفه، به کوشش مسعود رضوی، تهران، نشر فرزان.
8. فتحی، حسن(1392)، فلسفه در آموزش عالی ایران؛ اکنون و آینده، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
9. داوری اردکانی، رضا (1395)، فلسفه معاصر ایران، تهران، انتشارات سخن.
10. شایگان، داریوش (1386)، زیر آسمان¬های جهان، ترجمه نازی عظیما، تهران، نشر فروزان.
11. شیخ رضایی، حسین (1392)، نگاهی به نظام آموزش فلسفه، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
12. صانعی دره بیدی، منوچهر (1377)، نگرش انتقادی بر روش تحقیق و تفکر در فلسفه اسلامی، مجله نامه مفید، ش15.
13. عبودیت، عبدالرسول (1385)، درآمدی بر نظام حکمت صدرایی، انتشارات سمت و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، تهران، ج1.
14. علی¬پور، ابراهیم (به کوشش) (1396)، هست¬ها و بایسته¬های فلسفة اسلامی، قم، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
15. فنایی اشکوری، محمد (1400)، تفکر فلسفی، قم، انتشارات مجمع عالی حکمت اسلامی.
16. کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه، ترجمه غلامرضا اعوانی، تهران، انتشارات سروش و علمی و فرهنگی، ج4.
17. کاپلستون، فردریک (1388)، تاریخ فلسفه، ترجمه ابراهیم دادجو، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ج3.
18. زاهدی، محمدصادق(1392)، معنا و امکان فلسفه کاربردی، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
19. محمودی، حسین (1392)، معرفی برخی خلاهای مبنایی و روشی در آموزش فلسفه در ایران، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
20. مرادی، حسن (1392)، وضعیت آموزش فلسفه اسلامی در حوزه و دانشگاه، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
21. مسعودی، جهانگیر (1392)، فلسفه اسلامی و سندروم انزوا و تصلب شرایین ارتباطی، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
22. ملاصدرا، صدرالدین محمد (1375)، شواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح، تهران، انتشارات سروش.
23. مهدوی نژاد، محمد حسین (1392)، آسیب¬شناسی فلسفة اسلامی، در: وضعیت فلسفه در ایران معاصر، تهران، انتشارات موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
24. نصر، سید حسین (1389)، قرآن و حدیث به عنوان سرچشمه و منبع الهام فلسفه اسلامی، (ترجمه مهدی دهباشی) در: تاریخ فلسفه اسلامی، به کوشش: سید حسین نصر و الیور لیمن، تهران، انتشارات حکمت.
25. هایدگر، مارتین (1377)، عصر تصویر جهان، ترجمه یوسف اباذری، مجله ارغنون، ش12.
26. یزدان¬پناه، سید یدالله (1402)، تأملاتی در فلسفة فلسفة اسلامی، قم، انتشارات آل¬احمد، دفتر اول.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پایگاه عمومی نشریات یکتاوب می باشد.

طراحی و برنامه نویسی و مالکیت فکری متعلع به : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC-BY-NC-ND 

Designed & Developed & coptright of web platform by : Yektaweb