استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، (نویسنده مسئول)
چکیده: (523 مشاهده)
الحاد علمی رویکردی است که سعی دارد با تکیه بر گزارههای علمی و اکتفا به علل مادی، پدیدههای طبیعی را تبیین کند. از این رو امر فرامادی در این نگره تبیینی امری زائد محسوب میشود. آنتونی فلو در مواجهه با الحاد علمی مدعی است میتوان تبیینی ارائه کرد که اشکالات و پیامدهای تبیین علمیِ صرف را نداشته باشد. در این نوشتار به این پرسش پاسخ داده میشود که آیا تبیین فلو از نظم وارگی هستی میتواند در تقابل با تبیینهای صرفاً علمیِ خداناباوران در مقام «بهترین تبیین»، مقدم شود؟ نویسندگان در این مقاله بر آنند به روش تحلیلی مواجهه آنتونیفلو با الحاد علمی را به صورت منظومهی دارای انسجام به تصویر بکشند و بخشی از نظرات او را بسط دهند. از تأمل در آخرین اثر فلو و مرور مصاحبهها و مناظرات و تحلیل نظراتش میتوان دریافت او با نشان دادن محدودیتهای تبیین علمی در کنار اثبات طرحمندی طبیعت، با ارائه شواهد علمی و بیان ضرورتِ تبیینِ فراپایه به همراه ارائه تقریری نوین از برهان نظم، مواجههای روشمند و نسبتاً قابل دفاع با الحاد علمی دارد. از نگاه فلو اگرچه مجموع ادله و قرائن، برهانی قیاسی را شکل نمیدهد اما به یک استقرایِ احتمالاتیِ معتبر منجر خواهد شد که بر اساس آن میتوان بهترین تبیینِ محتمل را وجود مبدائی حکیم، هوشمند، خودبنیاد و غیرمادی دانست.
شمارهی مقاله: 5
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
کلامی دریافت: 1400/12/2 | پذیرش: 1401/2/10 | انتشار: 1401/4/28