جلد 6، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )                   جلد 6 شماره 1 صفحات 414-393 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Lazemi F, Asghari M. Deconstruction of the Concept of God in the Modern Age: From Romanticism to the Critique of Religious Rationality. پژوهش های مابعدالطبیعی 2025; 6 (1) :393-414
URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-357-fa.html
لازمی فریده، اصغری محمد. ساختارشکنی مفهوم خدا در عصر مدرن: از رمانتیسیسم تا نقد عقلانیت دینی. پژوهش های مابعدالطبیعی. 1404; 6 (1) :393-414

URL: http://mi.khu.ac.ir/article-1-357-fa.html


1- دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران ، F.lazemi@tabrizu.ac.ir
2- دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده:   (175 مشاهده)
این مقاله به بررسی تحولات مفهوم خدا در عصر مدرن می‌پردازد. با گسترش رمانتیسیسم، مادی‌گرایی، ضرورت‌گرایی مکانیکی، نسبی‌گرایی اخلاقی و شک‌گرایی نسبت به دین طبیعی و وحیانی، شالوده و بنیان سنتی مفهوم خدا دستخوش دگرگونی عمیق شده و در چارچوبی ضد‌رئالیستی بازتعریف گردیده است. در این چشم‌انداز، خدا از ویژگی‌های فراسویی و مطلق تهی می‌شود و تمامی زبان و یادکردهای دینی درباره او به چالش کشیده می‌گردد؛ امری که می‌توان آن را گونه‌ای ساختارشکنی از مفهوم خدا دانست. این تحول به‌ویژه تحت تأثیر فیلسوفانی چون دیوید هیوم شکل گرفت و در قرن حاضر نیز به‌طور فزاینده‌ای گسترش یافته است. با این‌حال، این رویکرد با کاستی‌هایی بنیادین مواجه است: ناتوانی در تبیین ذات و صفات خدا، نادیده گرفتن ماهیت دین و محدودیت در تبیین تجربه دینی. از این­رو به نظر می‌رسد بازگشت به ظرفیت­های سنت عقل‌گرایانه بتواند راهی برای بازاندیشی نسبتِ انسان با خداوند را بگشاید.

 
متن کامل [PDF 1767 kb]   (52 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: فلسفی

فهرست منابع
1. بلخی، مولانا جلال¬الدین محمد (1376)، کلیات شمش تبریزی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
2. دورکیم، امیل (1402)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمة باقر پرهام. چاپ نهم تهران: نشر مرکز.
3. فروید، زیگموند (1340)، آیندة یک پندار، ترجمة هاشم رضی، چاپ اول. تهران: نشر کاوه.
4. هیوم، دیوید (1395)، رساله¬ای دربارة طبیعت آدمی، کتاب اول، ترجمة جلال پیکانی. چاپ اول. تهران: انتشارات ققنوس.
5. هیوم، دیوید (1396الف)، تاریخ طبیعی دین، ترجمة حمید عنایت، چاپ پنجم، تهران: انتشارات خوارزمی.
6. هیوم، دیوید (1396ب)، گفت¬و¬گوهایی دربارة دین طبیعی (خوانشی دیگر)، ترجمة رسول رسولی¬پور و سوده مهتاب¬پور. چاپ اول. تهران: انتشارات حکمت.
7. هیوم، دیوید (1397)، کاوشی درخصوص فهم بشری، ترجمة کاوه لاجوردی، چاپ چهارم. تهران: نشر مرکز.
8. Baxter, Andrew (1990), An Enquiry into the Nature of the Human Soul, Wherein the Immateriality of the Soul is evinced from the Principles of Reason and Philosophy, 2nd ed. 2 vols, London.
9. Browne, Peter (1728), The Procedure, Limits and Extent of Human Understanding, London.
10. Butler, Joseph (1849), The Works. Edited by S. Halifax. 2 vols, Oxford: Oxford University Press.
11. Clarke, Samuel (1978), The Works, 4 vols, London.
12. Cudworth, Ralph (1845), True Intellectual System of the Universe: Wherein All the Reason and Philosophy of Atheism is Confuted, and its Impossibility Demonstrated. 3 vols. Translated by J. Harrison, London: Thomas Tegg.
13. Harris, John (1698), The Atheistical Objections against the Being of God, and his Attributes, fairly considered and fully refuted, Boyle Lectures.
14. Hume, David )1932(, The Letters of David Hume, 2 vols, edited by J. Y. T. Greig. Oxford: Clarendon Press. [DOI:10.1093/actrade/9780199693245.book.1]
15. Hume, David )1938), An Abstract of a Treatise of Human Nature, reprinted in T.
16. Hume, David )1967(, A Letter from a Gentleman to his friend in Edinburgh. edited by E. C. Mossner and J. V. Price, Edinburgh: Edinburgh University Press.
17. Jackson, John (1733), An Answer to a Book entitled Things divine and supernatural conceiv'd by Analogy with Things natural and human [by Peter Browne], London.
18. Maclaurin, Colin (1968), An Account of Sir Isaac Newton's Philosophical Discoveries, With an introduction by L. Lauden. New York.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پایگاه عمومی نشریات یکتاوب می باشد.

طراحی و برنامه نویسی و مالکیت فکری متعلع به : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC-BY-NC-ND 

Designed & Developed & coptright of web platform by : Yektaweb