پاییز و زمستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، zshokri724@gmail.com
2- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده: (46 مشاهده)
تشکیک وجود، در حکمت متعالیه ملاصدرا، با تکیه بر برخی مبانی فلسفی مانند اشتراک معنوی وجود، اصالت وجود و ... طرح و تبیین شده و غالباً به عنوان نوآوری وی شناخته می‌شود. اما خاستگاه این مسئله را باید در مباحث منطق، حکمت مشائی، اشراقی و نیز عرفان جست‌وجو کرد؛ زیرا تشکیک وجودِ صدرایی نتیجه گذر از تشکیک عامی مشائی، توسعه تشکیکِ نور سهروردی و طرح اختلاف و کثرت در حقیقتِ واحد و بسیط وجود در عرفان است. با توجه به مدعای ملاصدرا مبنی بر عدم تعارض بلکه مطابقت نظرگاهش در تشکیک وجود با دیدگاه ابن‌سینا، تعیین دقیق نسبت این دو دیدگاه ضروری به نظر می‌رسد. اما شارحان حکمت متعالیه در باب مسئله یادشده اتفاق‌نظر نداشته، به‌گونه‌ای که برداشت آنان در دو قسم متعارضِ " عدم مطابقت" و "مطابقت" تشکیک وجود صدرایی و سینوی، قابل دسته‌بندی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مسئله یادشده در بیان شارحان حکمت متعالیه و ارزیابی ادله آنان با روش تحلیلی-عقلی است. مدعای پژوهش حاضر این است که نظرگاه ملاصدرا مطابقتی با دیدگاه ابن‌سینا -در اغلب آثارش- ندارد و تشکیک وجودِ سینوی، عمدتاً صورتی خاص از تشکیک عامی است که با قول به تباین وجودات قابل جمع بوده و لذا بیشتر با مبانی فلسفه ابن‌سینا -نه ملاصدرا- سازگار به نظر می‌رسد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
فلسفی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |