1- Tarbiat Modares University
2- Eghlid Higher Education Center ,ezarinkolah@yahoo.com
2- Eghlid Higher Education Center ,
Abstract: (52 Views)
یکی از ابعاد مهم در حوزه معاد، حشر و گستره آن در قیامت است. نظر به اهمیت این مطلب در مباحث کلامی، این مقاله با به‌کارگیری روش کتابخانه‌ای در گردآوری داده‌ها، شیوه اسنادی در استناد به منابع و روش توصیفی -تحلیلی و تطبیقی در تجزیه و تحلیل مسائل، به ارزیابی گستره حشر غیر انسان طبق آراء مفسران به‌ویژه ابن‌عربی، صدرالمتألهین و علامه طباطبایی پرداخته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اگرچه برخی مفسران برخلاف ظاهر آیات، استدلال‌های درون قرآنی و عقلی، حشر را مختص انسان دانسته‌اند، اما گروهی دیگر آن‌را به همه موجودات اعم از حیوانات، جمادات و ملائکه تعمیم می‌دهند. برخی نیز مطلبی نقل نکرده‌اند. ابن‌عربی، ملاصدرا و علامه طباطبایی در زمره گروه دوم هستند. در این میان، ابن‌عربی و ملاصدرا با تکیه بر مبانی عرفانی و فلسفی و علامه -با رویکرد جامع‌تر نسبت به بقیه-، با تحلیل دقیق زبان قرآن، گاه به تفصیل و گاه اشاره، به اثبات عمومیت حشر برای تمامی مخلوقات می‌پردازند. همچنین در باب مراتب حشر؛ ابن‌عربی حشر جماداتی مانند معبودان غیرعاقل را به منظور ازدیاد عذاب مشرکان و علامه آن‌را از جهت سؤال و جواب، نه مؤاخده می‌داند. در هر دو صورت، حشر جمادات به معنای حضور و همانند ملائکه، از جهت معنایی متمایز از معاد است.
Type of Study: Original Article |
Subject:
Dialectical Theology
Send email to the article author
| Rights and permissions | |
 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. |
Vote
